Uit Dutch Scratch-Wiki
Afgelopen tijd zijn er veel Scratchboeken verschenen. Ben je benieuwd welke Nederlandstalige boeken over Scratch er nu op de markt zijn? Op deze pagina vind je een overzicht.
Introductie
Vrij snel nadat Scratch in 2007 werd gelanceerd, kwam de Technische Universiteit Delft met een alleraardigst boekje dat gebruikt werd op voorlichtingsdagen. Die voorlichtingsdagen zien er sinds 2011 anders uit, maar je kunt het boekje nog altijd downloaden. Het bevat informatie over Scratch 1.4 en opdrachten die je met deze versie van Scratch kunt maken.
Januari 2013 verscheen er voor het eerst een echt boek over Scratch in het Nederlands: Leren programmeren met Scratch: spelenderwijs leren programmeren voor kinderen door de Amerikaan (!) Ron Ford. Dat was best bijzonder, want in die tijd waren er zelfs in het Engels nog maar een paar boeken over Scratch beschikbaar.
In februari 2014 verscheen er, omgekeerd, een Scratchboek in het Engels waarvan de Nederlander Sergio van Pul een van de twee auteurs is: Scratch 2.0 Game Development, nog altijd een van de weinige Scratchboeken die zich op gevorderden richt. Hij schreef het boek samen met de Amerikaanse Jessica Chiang.
Vanaf 2014 komen er in het Engels steeds vaker boeken uit en die trend wordt met een jaar of twee vertraging in Nederland gevolgd. Bijna alle Nederlandstalige boeken zijn overigens vertalingen uit het Engels.
Scratch 2.0
Derek Breen - Games ontwerpen voor kids voor dummies
Met dit boek leer je veel over de technieken die nodig zijn om games te programmeren. Dat gebeurt aan de hand van goed uitgewerkte varianten op de klassiekers Pong, Snake, Pacman en Space Invaders.
Op een bepaalde manier is het saai dat alles heel precies wordt uitelegd ("doe dit, doe dat"), maar het resultaat is wel dat je in 128 bladzijden helemaal vertrouwd raakt met technieken voor zaken als score, levels, collision detection, klonen, en veel meer. Als bonus leer je ook flink wat over het tekenen van sprites in vectormodus, een van de twee tekenprogramma's in de Scratch-editor.
Derek Breen heeft overigens op verzoek van de uitgever zijn Engelstalige boek Scratch for kids for dummies herschreven naar twee kleinere boekjes (128 bladzijden) en dit is de vertaling van een van die twee boekjes.
Derek Breen - Computeranimaties maken voor kids voor dummies
Het tweede boek van Derek Breen gaat veel dieper in op technieken die je kunt gebruiken voor het maken van levendige animaties. Wederom veel precies uitgewerkte opdrachten.
Je begint met 'stokmannen', en leert daarna hoe je met minimale middelen levendige gezichten maakt. Achtergronden met perspectief en geluid maken de animaties helemaal af.
Rosie Dickens - Ik kan al programmeren met Scratch
Dit is boek met een rijke inhoud. Bijna iedere bladzijde behandelt een nieuw idee. Hierdoor geeft het boek je de nodige basis mee, beschrijft in grote lijnen hoe je het aan moet pakken maar vertelt niet wat je precies moet doen. Dat wordt uitzoeken! Als bonus zijn er regelmatig kleine stukjes tekst met wat meer achtergrond, of extra uitdaging.
Dit is een boek dat je niet zo snel "uit" hebt, geweldig voor wie al dat zelf proberen leuk vindt.
Wat wel bijzonder is dat op de site van de Belgische uitgeverij Lannoo twee edities van dit boek staan. Het enige verschil is dat een versie op de voorkant de toevoeging 'Ketnet presenteert' heeft. Zou er dan binnenkort een Scratch TV-programma komen in Vlaanderen? Wie het weet mag het zeggen!
Lead Project - Super Scratch programmeeravontuur!
Een meeslepend stripverhaal waarin je als lezer het nodige moet bijdragen voor de goede afloop! Oorspronkelijk in Hong Kong Chinees verschenen, daarna in het Engels in twee varianten (Scratch 1.4 en Scratch 2.0) bij NoStarch Press, en sinds oktober laatstgenoemde versie in het Nederlands bij uitgeverij Nieuwezijds.
Bonuspunten voor dit boek, omdat ze achterin deze wiki als tip geven voor verdere ontdekkingstochten!
Majed Marji - Programmeren met Scratch
Een boek dat je zo op school kunt gebruiken voor het onderwijzen van programmeren en informatica, leeftijd 12-15 jaar. Ook interessant voor ouders en docenten.
Concepten als procedures en variabelen worden goed uitgelegd én gekoppeld aan rijke multimediale projecten. Ieder hoofdstuk eindigt met sommen waarin je kunt laten zien dat je het begrepen hebt en uitgedaagd wordt je kennis te verdiepen. Van Pong game tot Bubblesort algoritme, je komt het allemaal tegen.
Voor een deel van de opdrachten wordt wel middelbare schoolkennis als voorkennis verwacht. In combinatie met de relatief lange 'lappen' tekst maakt het dit boek minder geschikt voor jongere Scratchers.
Carol Vorderman - Programmeren voor kinderen - Games programmeren
Aan de hand van acht originele games komt er veel programmeertechniek en gametechniek voorbij. Royaal geïllustreerd én veel tekst, als je die allemaal leest ben je flink wijzer! Zo legt het boek in duidelijk stappen uit hoe je een platformgame maakt. Interessant voor als je al wat ervaring met Scratch hebt.
Net als het eerder verschenen 'Programmeren voor kinderen' van hetzelfde team zijn de blokken in het boek net iets anders van kleur en vorm dan de blokken in Scratch; ze hebben geen plaatjes van het Scratchwerkblad genomen maar de blokken zelf getekend. Die blokken zijn heel scherp en dat is precies het tegenovergestelde van de overige illustraties die sterk aan pixelart uit de vorige eeuw doet denken.
In de Engelstalige editie krijgt dit boek overigens Jon Woodcock als auteursnaam mee. Desondanks zijn 'Coding games in Scratch' en bovengenoemd boek qua inhoud hetzelfde.
Scratch 1.4
Leren programmeren met Scratch
De in Nederland wonende Amerikaanse componist Ron Ford wilde in 2012 een boek schrijven waarmee kinderen volledig zelfstandig Scratch konden leren. Het boek kenmerkt zich door een rustige opbouw en vraagt van het kind veel te lezen. Er worden minder concepten tegelijk behandeld als in veel latere boeken en daardoor komen er uiteindelijk ook minder concepten aan bod. Maar de concepten die aan bod komen, kun je er goed mee leren.
Het boek is minder geschikt voor kinderen die snel resultaat willen, des te leerzamer voor de rest. Je kunt stukken van boek doorbladeren via deze link (vereist Flash).
ScratchJr
Het officiële ScratchJr boek
Wellicht omdat het een officieel boek is, heeft dit boek een eigen ScratchJr_boek-pagina op deze wiki :-)
Het boek biedt veel goede voorbeelden voor avonturen in ScratchJr, de tabletversie van Scratch met tekstloze blokken voor jongere kinderen. Animaties, verhalen en spelletjes, het komt allemaal aan bod.
De tekst richt zich op oudere lezers. Volwassenen die dit boek lezen om daarna met hun kinderen aan de slag te gaan moeten niet verbaasd zijn dat ze zelf ook enthousiast worden.
ScratchJr kan dan wel door heel jonge kinderen ontdekt worden, dat betekent niet dat er voor oudere kinderen geen uitdaging in zit.
Scratch hoofdstukken
Er zijn ook meerdere boeken waarbij Scratch een gedeelte van de inhoud beslaat.
Max Wainewright - Programmeren kun je leren (deel 1 - 4)
Een serie van vier niet heel dikke boeken, waarbij
- je laat tekenen met Logo en Scratch;
- meer scratch biedt, nu met voorwaarden en loops;
- de verbinding legt tussen Scratch en Python en
- je webpagina's laat maken met HTML, CSS en Javascript.
De boeken zien er mooi uit, zijn rijkelijk geïllustreerd, maar je vraagt je wel af waarom het geheel niet als één boek is gepresenteerd tegen een lagere prijs. De vele kaders met opdrachten, weetjes en achtergrondinfo, maken het soms ook lastig de grote lijn te volgen.
Het nadeel van stevige, grote, niet zo dikke boeken is juist een voordeel voor scholen en bibliotheken.
Carol Vorderman - Programmeren voor kinderen
Dit boek was er eerder dan veel andere en was daarom een tijd erg populair. Anders dan de Games-editie (zie boven) die helemaal met Scratch werkt, is dit een algemener boek dat het patroon 'eerst Scratch, dan Python, dan misschien meer' volgt.
Er zijn wel kruisverwijzingen, op de bladzijde die bij Scratch 'variabelen' introduceert vind je een verwijzing naar de tekst over variabelen bij Python. De overstap naar Python is snel (en is bovendien een taalwissel omdat Python alleen met Engelse termen werkt).
Het boek vertelt je verder in grote lijnen hoe een computer in elkaar zit, met informatie over het geheugen en de processor. Ook ander belangrijke computerbegrippen zoals binaire getallen, de ASCII-code en logische poorten komen aan bod. Tot slot is er kort aandacht voor beroemde programmeurs, van Ada Lovelace tot Mark Zuckerberg.
Bendoo Box - Kom erachter hoe het werkt
De Bendoo Box is een Nederlands initiatief rondom de RaspberryPi computer. In de box zit naast de computer ook een handleiding waarvan deel 2 geheel over Scratch gaat
Overzicht Engelstalige Scratchboeken
Voor een overzicht van Engelstalige Scratchboeken kun je op de Engelstalige Scratch-Wiki terecht: